ช่วงฤดูแห่งพรรษาที่เคยเป็นโอกาสให้ญาติโยมได้ใกล้ชิดพระศาสนามากกว่าเวลาอื่นของปี เพราะเป็นวาระที่จะได้เข้าวัด ตักบาตรทำบุญ ฟังเทศน์ รักษาอุโบสถศีลกันทุกๆ วันพระ มาปีนี้กิจกรรมต่างๆ ได้ถูกงดไป เนื่องจากสถานการณ์โรคระบาดที่รุนแรง
การไปวัดของโยมนอกจากได้ทำบุญปฏิบัติธรรมโดยส่วนตัวแล้ว วัดเองก็ได้รับอานิสงส์มากมายที่มีโยมเข้าวัด โยมได้ช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆ ช่วยหาปัจจัยมาซ่อมแซมเสนาสนะ อาคารวิหาร-ศาลาถูกทำความสะอาดเปิดใช้งาน เมื่อเข้าวัดบ่อยขึ้น ก็รู้จักพระ รู้ว่าจำพรรษากันอีกรูป และรูปใดที่เจ็บป่วยอาพาธต้องได้รับการดูแลบ้าง
ถ้าไม่มีระบบการจัดการที่ดี ในสถานการณ์ที่โยมถูกแยกห่างจากวัดมากขึ้นเช่นนี้ อาจเป็นเหตุให้พระอาพาธถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับการดูแลมากขึ้นด้วย
ปีนี้จึงควรเป็นโอกาสให้วัดต่างๆ ได้จัดระบบช่วยเหลือพระอาพาธขึ้นให้ชัดเจน เริ่มตั้งแต่สำรวจข้อมูลสุขภาพพื้นฐานของพระแต่ละรูปเก็บไว้ให้เป็นระบบ เช่น อายุ ความดัน น้ำหนัก หมู่เลือด ประวัติการเจ็บป่วยสำคัญ ฯลฯ รวมทั้งมีโรคประจำตัวอะไร รักษาตัวประจำที่ไหน รูปใดบ้างที่ต้องการความช่วยเหลือพิเศษ เป็นต้น
จากนั้นควรหารือกันในหมู่สงฆ์ว่าจะช่วยเหลือดูแลกันอย่างไร สิ่งใดที่พระควรเป็นผู้มีบทบาททำเอง เรื่องใดที่ควรขอให้ญาติโยมมาช่วยอนุเคราะห์ และจะขอความร่วมมือจากโยมอย่างไร ปัจจุบันสื่อออนไลน์ได้ช่วยขยายชุมชนให้กว้างออกไปกว่าพื้นที่รอบวัดมาก ทั้งยังมีกลุ่มจิตอาสาที่พร้อมจะช่วยงานพระศาสนาอยู่ไม่น้อย
ในกรณีที่มีพระอาพาธติดเตียง หรือช่วยเหลือตัวเองได้น้อย ทางวัดอาจต้องจัดเวรพระผลัดเปลี่ยนกันมาดูแล ช่วยสรงน้ำ จัดยา ป้อนอาหาร พาบริหารร่างกาย ซักผ้า/จีวร ทำความสะอาดภายในกุฏิ หากมีรูปใดรูปหนึ่งอาสาช่วยเป็นหลัก วัดควรมีระบบสนับสนุนให้ท่านทำหน้าที่นี้ได้อย่างสะดวกไม่ทิ้งภาระทั้งหมดไว้กับท่าน
ฝ่ายญาติโยมเองก็สามารถช่วยจัดเตรียมอาหารที่เหมาะกับโรคและสภาพร่างกายของพระอาพาธมาถวาย ช่วยทำความสะอาดโดยรอบกุฏิ ช่วยจัดหายา พาไปโรงพยาบาล ช่วยเหลือค่าใช้จ่ายในการรักษาตัวของท่าน รวมทั้งดูแลเป็นกำลังใจให้พระที่อุปัฏฐากพระอาพาธด้วย
กิจเหล่านี้หากจัดสรรแบ่งกันดูแล การมีพระอาพาธติดเตียงอยู่ในวัดซึ่งเป็นงานหนักและดูแลยาวนาน ก็จะไม่เป็นภาระของผู้ใดผู้หนึ่ง และไม่ต้องรอพึ่งญาติของพระอย่างเดียว เรื่องนี้นอกจากจะช่วยอนุเคราะห์พระอาพาธโดยตรงแล้ว ยังช่วยให้หมู่สงฆ์ได้ทำกิจและวัตรตามพุทธบัญญัติ ไม่มีข้อด่างพร้อยในพระวินัยด้วย
การได้ดูแลพระอาพาธร่วมกันทั้งพระและญาติโยม ทำให้เกิดความคุ้นเคยสามัคคี ได้เห็นได้เรียนรู้ธรรมะจากสภาพการเจ็บป่วยไปด้วยกัน ทำให้ญาติโยมผูกพันใกล้ชิดพระศาสนามากขึ้นด้วย
ท่ามกลางวิกฤติแห่งปัญหา พุทธศาสนาแนะให้เราใช้ปัญญาพัฒนาเป็นโอกาสในการทำสิ่งดีๆ ให้เกิดขึ้น
พรรษานี้ที่สังคมเรามีวิกฤติด้านสุขภาพ ควรใช้เป็นโอกาสที่พุทธบริษัทจะได้ช่วยกันจัดระบบดูแลพระอาพาธในวัดให้ชัดเจนขึ้น อันเป็นบุญใหญ่บุญใหม่ในพรรษาที่เราจะได้มาทำร่วมกัน
